شهری حیرت انگیز در اعماق جزیره زیبای کیش
به عقیده یکی از مهندسان ایرانی مقیم آلمان طرح ایجاد یک شهر زیرزمینی در مسیر قنات‌ها كه بتواند مجموعه‌ای طبیعی تاریخی و فرهنگی را برای گردشگران تور کیش فراهم سازد از سال 78 آغاز شده است.
منصور حاجی حسینی مؤسس شهر زیرزمینی كیش یا همان كاریز كیش تمام سرمایه اش را از آن سوی آب به این جزیره آورده تا شهری كه تاریخ ایران را در پیكره اش دارد، بسازد.
به گفته ی وی: همه چیز از یک برنامه تلویزیونی شروع شد که تصاویری زیبایی از جزیره كیش پخش می‌كردند و من با دیدن آن تصاویر زیبا و ساحل نیلگون خلیج فارس، تصمیم گرفتم بعد از 30 سال دوری از وطنم به جزیره ساحل كیش سفركنم.
در آن سفر با این قنات آشنا شدم. قنات قدیمی كیش تقریبا 15 كیلومتر طول دارد و در طول دو رشته از فرودگاه و منطقه صفین و تا محل فعلی شهر زیرزمینی كیش به 3 رشته تبدیل شده و از این محل نیز به یک رشته تبدیل و به شهر قدیمی حریره می‌ریزد.
تعداد زیادی چاه برای برداشت آب در طول مسیر این قنات های قدیمی وجود دارد كه در واقع بیانگر این است که قنات به صورت ساكن و هم به سمت مظهر قنات جریان دارد. آب این قنات جهت آبیاری فضای سبز و مصرف شرب ساكنان مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین كشتی‌ها از آب جزیره كیش نیز برای مصرف و فروش و یا معاوضه با اجناس دیگر در كشورهای حاشیه خلیج فارس استفاده می کنند.
او می‌گوید: زمانی که از این قنات قدیمی بازدید کردم و از آب زلال آن نوشیدم می توانم بگویم پاگیر آب جزیره شده ام. بعد از سال‌ها دوری از وطن و اقامت در كشور آلمان، تحصیل در رشته مهندسی و ازدواج با زنی تبعه آلمان و 2 پسر تبعه آن كشور راهی ایران شدم. نه تنها من بلكه خانواده ام نیز مجذوب این جزیره شده اند.
قنات كیش در حدود 2500 سال قدمت دارد و آب شرب ساكنان جزیره کیش را تامین کرده است. قنات كیش را نمی توان با قنات های دیگر مقایسه کرد زیرا از حیث طول رشته قنات و یا عمق چاه‌ها متفاوت هستند. با توجه به اینکه جزیره شیب بسیار كمی دارد چگونگی انتقال آب‌های زیرزمینی به سطح زمین در كیش حائز اهمیت است و این موضوع نشان دهنده بهره گیری از پیشرفته ترین روش‌ها برای حفر قنات بوده است. آب این قنات ها برای آبیاری استفاده می شده و امكان برداشت آن با چیزی شبیه به دلو میسر بوده است.
منصور حاجی حسینی افزود: فسیل بسیاری از جانوران دریایی از سقف مرجانی تونل در مسیر ساخت این شهر زیرزمینی پیدا شده است. بر طبق آزمایش‌های دقیقی که در دانشگاه مونیخ صورت گرفت این سقف زیبا بین 110 تا 550 میلیون سال قدمت دارد. امروزه سقف مرجانی شهر زیرزمینی را برای بازدید مردم به صورت یک موزه درآورده اند و با مزین شدن دیوارها و محیط های داخلی كاریز با معماری شیوه‌های كهن ایرانی جلوه ی خاصی به این مکان دیدنی بخشیده است.
به‌زودی به تالارهای كاریز بخش هایی نظیر موزه، آمفی تئاتر، بازارچه‌های صنایع دستی، رستوران و چایخانه‌های سنتی اضافه خواهد شد. همچنین بر روی كاریز مجموعه تفریحی بزرگی که شامل سینما، آمفی‌تئاتر، پاركینگ و پاویون و 2 قلعه شبیه قلعه‌های باستانی با در نظر گرفتن بخش هایی مانند رستوران، فروشگاه، محل بازی كودكان و سوییت‌های اقامتی ساخته خواهد شد.
در رابطه با هزینه ساخت این شهر زیرزمینی چیزی نمی گویم ولی امروزه مجموعه قنات به یک شهر زیرزمینی جزیره کیش مبدل شده كه بیش از 10 هزار مترمربع وسعت دارد.
در طرح بازسازی قنات كیش سعی شده بافت تاریخی آن حفظ شود و در حین حال با كاربری‌های جدیدی در این شهر زیرزمینی باعث جذب توریست شود. در فاز یک شهر زیرزمینی كاریز قسمت‌هایی از جمله غرفه‌های صنایع دستی ایران و جهان، رستوران سنتی و جدید، موزه سالن آمفی تئاتر سالن كنفرانس، گالری‌های هنری قابل بهره‌برداری خواهد بود.
شهر كاریز دارای 16 متر عمق، سقف آن نیز هشت متر ارتفاع و از سنگواره، صدف و مرجان‌هایی تشکیل شده که به عقیده كارشناسان 270 تا 570 میلیون سال قدمت دارند و تک تک آن ها شناسایی شده و دارای شناسنامه رسمی می باشد.
منصور حاج حسینی در ادامه ی گفته هایش افزود: شهر زیرزمینی کیش 2 ویژگی دارد كه در فهرست ابنیه جهانی قرار خواهد گرفت. اولین ویژگی این است که کاریز کیش در دل تنها جزیره مرجانی دنیا واقع شده است و تنها بنایی محسوب می شود كه سقف آن از صدف‌ها و مرجان‌های طبیعی تشکیل شده است. برای بازدید از صدف‌ها و مرجان‌ها 2 راه وجود دارد که می توان به موزه‌های طبیعی یا غواصی در آب‌های آزاد اشاره کرد. امروزه كاریز فصلی جدید و استثنایی را برای علاقه مندان و گردشگران پدید خواهد آورد تا از بزرگ‌ترین مجموعه مرجانی بازدید كنند.
خاک‌هایی که از كاریز برداشت شده اند خواص درمانی زیادی دارند كه از جمله می توان به گل درمانی اشاره کرد. مراكز متعددی نظیر مراكز اقامتی، تجاری و تفریحی در محدوده‌ای معادل 60 هزار مترمربع در روی زمین كاریز ساخته خواهد شد. زمین سطحی كاریز به پارک وسیعی تبدیل خواهد شد كه از 2 تپه مرتفع تشکیل می شود. این تپه‌ها از خاک‌های زیرزمین ساخته می شوند و دارای چشم‌انداز بی نظیری از جزیره كیش خواهند بود.
در زمان های قدیم در قرن های پنجم و ششم هجری جزیره كیش به عنوان مركز تجارت خلیج فارس و دریای عمان بوده است آب آشامیدنی جزیره كیش نیز برای كشورهای حاشیه خلیج فارس از ارزش بسیار بالایی برخوردار بوده است.
افسانه‌های كهنی در ایران باستان وجود دارد که همواره به مقدس بودن آب تاكید داشته‌اند. یكی از این باورهای كهنی که بسیار رایج هم بوده، گرفتن حاجت از آب این قنات‌ها است و اگر كسی سكه‌ای درون یكی از چاه‌های آن بیندازد آرزویش برآورده خواهد شد.
تونل شاهنامه یکی از جاذبه های دیدنی این کاریز است كه گردشگران تور کیش این فرصت خواهند داشت تا سوار بر قایقی كوچکی شوند و بر روی آب جاری قنات به حركت کنند. در هر پیچ تونل با صحنه‌های از شاهنامه و هفت خان رستم برخورد خواهید کرد که قطعا بسیار جذاب خواهد بود.
