گنبد علویان همدان
گنبد علويان در همدان از لحاظ هنر آجركاريو گچ‌بري از آثار ارزشمند و كم‌نظير سده‌هاي مياني دوره‌ي اسلامي‌قرن‌هاي 6 و 7 به حساب می آید. و به‌صورت 4ضلعي در ابعاد 1228 در 12225 متر و ارتفاع 1115 متر ساخته شده است و 4 جرز ستون‌مانند به ارتفاع 995 متر و قطر حدودا دو 2 شبيه برج در 4طرف، آن‌را در ميان گرفته است. هريك از برج‌ها 5 تاق‌نماي فرورفته‌ي مثلثي به ارتفاع 8 متر، عرض 1 متر و عمق نیم متر دارد كه از نظر مقطع، جرزها (برج‌ها) را به‌صورت نيمي از يك ستاره‌ي 8پر درآورده است.
در جبهه‌ي شمالي بنا تاق‌نمايي جناقي از نوع 7 و 5 به ارتفاع 10 متر و عرض حدود 555 متر ديده مي‌شود و داخل آن قابي مستطيل‌شكل به ارتفاع 5560 به‌صورت برجسته قرار گرفته و ورودي بنا با تاقي جناقي‌به عرض 1160 و ارتفاع 3340 درون آن تعبيه شده. بر فراز ورودي و درون كادر مستطيل‌شكل يادشده گچ‌بري‌هاي برجسته‌ي لانه‌زنبوري شامل گل و بوته‌هاي درهم پيچيده به‌شكل زيبايي خودنمايي مي‌كنند. بر حاشيه‌ي بیرونی كادر كتيبه‌اي گچ‌بري شده شامل آياتي از قرآن مجيد به خط كوفي مشاهده مي‌شود. پيشاني تاق‌نما را نيز گچ‌بري مثلثي و ستاره‌اي‌شكلي به‌صورت بديع تزيين شده. بين تاق‌نما و برج‌هاي اطراف را نيز دو سطح مستطيل‌شكل هم‌ارتفاع با كل بنا و به عرض 80 سانتي‌متر، پوشيده از تزيينات گچ‌بري و نيز دو سطح نيم‌دايره كه با آجرهاي راسته و خفه تزيين شده‌اند.
