محله دربند تهران

دربند یکی از محله های تهران پایتخت ایران است . دربند از دهکده های قدیمی شمیران و در شمال باغ سعدآباد است . محله دربند از مناطق خنک و گردشگری تهران است .

جغرافیا

دربند در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و آغاز یکی از ره های اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است . کوره راهی از دربند آغاز می شود و به آبشار دو قلو و پناهگاه شیرپلا ختم میشود . محله های قدیمی دربند عبارت اند از مرغ محله ( مغ محله ) ، کنار محله ، کلاغ پر و سربند . رودی به نام رودخانه دربند از میان دهکده دربند می گذرد . در سال ۱۹۸۷ سیلی در این رودخانه ایجاد شد که بازار تجریش را نابود کرد . دره های اصلی رودخانه دربند عبارت اند از دره اوسون ، دره آبشار ، دره امام زاده ابراهیم ، دره کاک ، آب شیردره و دره زون .

پیشینه

در زمان قاجار برخی از شاهزاده های قاجار از جمله شاهزاده الله وردی میرزا و ابو الملوک کیومرثمیرزا در اینجا نشیمن داشتند .

روز چهارشنبه رمضان ۱۳۰۳ قمری ناصر الدینشاه قاجار در راه پس قلعه و آبشار به دربند هم آمد . وقتی که بابیها به ناصر الدین شاه تیر زدند یکی از ایشان به نام میرزا حسین علی با گروهی به محله مرغ محله دربند گریختند . مأموران پس از مدتی آن ها را یافته به زندان انداختند .

از آنجا که دربند در قدیم مرکز عده ای از سادات دعانویس شده بوده کامران میرزا نایب السلطنه ، پسر سوم ناصر الدین شاه نیز سالی یک بار برای دعا گرفتن به دربند می رفته .

خانه دکتر ملیسپو ، مستشار مالی آمریکایی نیز در دربند بوده است .

در زمینهای دهکده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندین ویلا ساختند . چون محله سربند تنگنا بود پل بزرگی بر روی رودخانه آن زدند و تندیس کوهنوردی نیز در میدانگاه سربند نصب شد . پیش از رسیدن به میدان سربند ، در سمت چپ رودخانه هتل دیپلمات قرار دارد که تا اواسط دوران محمد رضا پهلوی محل پذیرایی مهمانان خارجی و تنها هتل آبرومند تهران بوده است .

تندیس کوهنورد

تندیس کوهنورد که در میدان سربند در محله دربند برپا است در سال ۱۳۴۱ توسط رضا لعل ریاحی ، پیکره ‌تراش و نقاش ایرانی ساخته و سپس نصب شد .

ایده ساخت این تندیس در سال ۱۳۳۷ از سوی حسن وجدانخوش ، از کوه نوردان با سابقه ایرانی پیشنهاد شد . سرهنگ بیات ، رئیس مرکز آموزش کوهستانی ارتش ، مقدمات ساخت آن را آماده کرد و « مهام » ، شهردار وقت تهران ، هزینه ساخت مجسمه را پذیرفت . سپس امیر شاهقدمی گروهبان ارتش و مربی کوه نوردی مرکز آموزش کوهستانی و مربی اسکی ایران به عنوان مدل به رضا لعل ریاحی معرفی شد و شهرداری هم مبلغ ۱۰ هزار تومان بابت ساخت مجسمه پرداخت .

سال ۱۳۳۸ ، یک سال پس از طرح این پیشنهاد مدل گچی آن آماده و در میدان سربند نصب شد ، اما بارندگی و یخ زدگی زمستان همان سال بود که دست و بخشی از بدن مجسمه را خرد کرد . این قسمت مدتها با پرچم ایران پوشانده شده بود تا این که در سال ۱۳۴۱ با پیگیریهای رئیس وقت فدراسیون، رضا لعل ریاحی تندیس سیمانی را آماده کرد که این مجسمه هنوز پا برجا است.